ويتامينها ترکيبات آلي هستند که به مقدار خيلي جزئي براي سوخت و ساز مواد غذايي و اعمال حياتي بدن و رشد و نمو و تندرستي ضرورت دارند. تغذيه ناقص و رژيم غذايي نامناسب سبب کمبود يا فقدان يک يا چند ويتامين مي‌شود و به بيماري‌هاي مختلف مانند بري بري و پلاگر مي‌انجامد.
ويتامينها سبب تسهيل دگرگشت (سوخت و ساز بدن)، اسيدهاي آمينه، چربي‌ها و کربوهيدرات‌ها مي‌شوند و رشد و نمو و ترميم سلولهاي بدن را ميسر مي‌سازند. برخي از ويتامينها سبب جذب مواد غذايي در روده مي‌شوند و بعضي نيز به عنوان کاتاليزور عمل مي‌کنند. عمل آنها بر روي بافتهاي اپي تليال و همچنين استخوان بوده و در مجموع هر کدام از آنها از بروز يک عارضه جلوگيري مي‌کند.
فونک نام Vitalamine، يعني آميني که حياتي بوده و براي ادامه زندگي ضرورت دارد، را به موادي که سبب بهبود بيماري بري بري مي‌شد و از گروه آمين بوده اطلاق کرد. پس از آنکه معلوم شد بسياري از ويتامينها از گروه آمين نيستند حرف e از آخر واژه ويتامين حذف و واژه Vitamin مورد قبول واقع شد.
ويتامينها را به دو دسته مهم، شامل ويتامينهاي محلول در آب و ويتامينهاي محلول در چربي، تقسيم کرده‌اند. ويتامين E، ويتامين K، ويتامين D، ويتامين A را محلول در چربي و ويتامين C و ويتامينهاي گروه B را محلول در آب دانسته‌اند.
علاوه بر مواد معدني، ويتامينها نيز مورد نياز بدن هستند؛ زيرا بدون حضور آنها در غذا، سلامتي و تعادل اعضاي بدن ناپايدار مي‌شود و در اعمال حياتي اختلالاتي ايجاد مي‌گردد و عوارضي بروز مي‌کند که گاه منجر به مرگ مي‌شود.
ويتامينها سوخت و ساز بدن را تنظيم مي‌کنند و تنها کمبود يک ويتامين مي‌تواند، تمام بدن انسان را به مخاطره اندازد. خوب است بدانيد که بيشتر ويتامينها از منابع اصلي طبيعي استخراج مي‌شوند.
کلمه? ويتامين از واژه يوناني ويتا به معني «زندگي» است.
مقدار مصرف ويتامينها :
گرچه هر ويتاميني به مقدار بسيار اندکي براي رفع نياز بدن کافي است، ولي بايد گفت که نگراني مردم از کمبود ويتامين، چندان هم بي‌پايه نيست. غذايي که مي‌خوريم اگر متنوع باشد، ويتامينهاي ضروري را خود به خود به بدنمان مي‌رساند (گويا فقط به استثناي ويتامين د)؛ اما اشکال اين است که بسياري از مردم در انتخاب خوراک خود، عاقلانه رفتار نمي‌کنند؛ يعني رعايت نمي‌کنند که غذايشان متنوع باشد. همچنين از غذاهاي اساسي و مهمي که ويتامينها را برايشان تأمين کند، غافلند. به چنين افرادي بايد مقداري ويتامين اضافي بخورانيم تا جبران کمبودشان بشود. بسياري از ويتامينها قابل ذخيره شدن در بدن نيستند؛ از اين‌رو مي‌توان گفت که بدن ويتامينهاي افزون بر نياز خود را به راحتي دفع مي‌کند. با اين وصف اگر بخواهيم پيوسته يک يا چند ويتامين خاص را به افراط وارد بدن بکنيم، کاري زيان‌بخش خواهد بود. اين گفته به ويژه درباره ويتامين آ و ويتامين د کاملاً صحت دارد. پس نبايد دايما از کپسول يا شربت ويتامين آ و ويتامين د استفاده کرد. چه غذاهايي چه ويتامين‌هايي را فراهم مي‌آورند؟ اکنون نگاهي سريع به خواص ويتامينها و غذاهايي که آنها را برايمان تأمين مي‌کنند، خواهيم افکند. ويتامين «آ» براي سلامت چشم، پوست، دندان و استخوان‌ها مفيد است. آن را مي‌توان از تره‌بار سبز و برگ‌دار، تره‌بار زرد، ميوه‌ها، تخم‌مرغ، جگر و کره به‌دست آورد. ويتامين «ب ـ ?» براي دستگاه گوارش و اعصاب مفيد است و مانع پيدايش برخي بيماري‌ها مي‌شود. آن را در نان کامل، جبوبات و جگر خواهيد يافت. ويتامين «ب ـ ?» در شير، تخم‌مرغ، سبزيجات و گوشت بي‌چربي يافت مي‌شود. ويتامين «ث» مدد بخش بافت‌ها، استخوان‌ها و دندان‌هاست و در ميوه‌هاي ترش، گوجه‌فرنگي و کدوي خام وجود دارد.
انواع ويتامين
انواع ويتامينها:
ويتامين آ
ويتامين ث
ويتامين دي
ويتامين اي
ويتامين کا
ويتامين اف
انواع ويتامينهاي گروه ب:
ويتامين ب1 يا تيامين ويتامين
ويتامين ب2 يا ريبوفلاوين
ويتامين ب3 يا نياسين
ويتامين ب5 يا نيکوتيناميد
ويتامين ب6 يا پيريدوکسين
ويتامين ب9 يا اسيد فوليک
ويتامين ب12 يا کوبالامين
بهترین زمان مصرف ویتامینها 